Nhìn lại các kỳ đại hội, công tác nhân sự luôn được Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cấp ủy các cấp đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo bằng những chủ trương, giải pháp toàn diện, đồng bộ, kiên quyết với yêu cầu ngày càng cao, phương pháp tiến hành ngày càng chặt chẽ, khoa học. Nhờ đó, đại hội đảng bộ các cấp đã lựa chọn được đội ngũ cấp ủy viên, đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, cán bộ chủ chốt các cấp, nhất là cấp chiến lược, thực sự là lực lượng ưu tú, tinh hoa nhất của Đảng, có phẩm chất, năng lực, uy tín ngang tầm nhiệm vụ, nhận thức đầy đủ, sâu sắc nghĩa vụ, trách nhiệm trước Đảng và nhân dân, luôn đặt lợi ích của Đảng, của quốc gia, dân tộc, của nhân dân lên trên hết, trước hết.
Tuy nhiên, thực tiễn vẫn còn những hạn chế, khuyết điểm trong công tác nhân sự, dẫn đến việc để lọt những người không đủ đức, đủ tài, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tiêu cực, tham nhũng vào cấp ủy, vào đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của một số bộ, ngành, địa phương và Trung ương. Trong nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, đã có những cán bộ, đảng viên vi phạm phải xử lý kỷ luật ở những mức độ khác nhau, trong đó có cấp ủy viên, cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, có cả cán bộ cao cấp thuộc diện Trung ương quản lý. Thực trạng đó đã gây ra những hậu quả tai hại, hệ lụy khôn lường, làm suy giảm uy tín, thanh danh của Đảng, năng lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp và sự phát triển của đất nước, tạo dư luận xấu trong xã hội, gây phương hại đến niềm tin của nhân dân, của cán bộ, đảng viên vào sự lãnh đạo của Đảng, tạo cớ để các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị lợi dụng, xuyên tạc, chống phá.
Để hiểu rõ và đánh giá, giới thiệu đúng nhân sự đại hội, đòi hỏi cấp ủy, người đứng đầu, cơ quan tổ chức cán bộ và tiểu ban nhân sự đại hội phải sử dụng nhiều biện pháp khác nhau, trong đó cần tiếp tục tăng cường tự phê bình và phê bình một cách thực sự, chân thành, thẳng thắn vì mục đích chung. Cần khắc phục triệt để tình trạng: Tự phê bình phần lớn chỉ nhấn mạnh ưu điểm, công lao, thành tích, nói đến khuyết điểm thì bao biện, đổ lỗi cho khách quan, cho tập thể. Khi phê bình thì né tránh, ngại va chạm, không thành thật, “nhẹ cùng nhẹ”, xuê xoa giữ đoàn kết hình thức, dung hòa mâu thuẫn, nhân nhượng lẫn nhau. Tập thể cấp ủy, cơ quan tổ chức cán bộ và người đứng đầu có trách nhiệm lắng nghe, tiếp thu, dũng cảm, thành thật tự phê bình và phê bình, không giấu giếm khuyết điểm của nhân sự đại hội, ghi thành nghị quyết, kết luận của tập thể cấp ủy, công khai, minh bạch. Thực tiễn cho thấy, chỉ có thông qua tự phê bình và phê bình thực sự, chân thành, thẳng thắn mới giúp cấp ủy, người đứng đầu và cơ quan chức năng hiểu rõ cán bộ, đánh giá chính xác cán bộ và giới thiệu đúng nhân sự đại hội.
Giải pháp rất quan trọng là phải xây dựng tiêu chuẩn, tiêu chí cấp ủy viên cụ thể, rõ ràng để xem xét, kết luận mức độ đáp ứng của từng cán bộ làm cơ sở giới thiệu nhân sự đại hội đảng các cấp một cách công tâm, khách quan, công khai, minh bạch. Phải xác định rõ những tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể mang tính định lượng làm căn cứ để xem xét, so sánh, kết luận mức độ đáp ứng của nhân sự cán bộ được giới thiệu. Căn cứ vào tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể, cấp ủy, người đứng đầu và cơ quan tổ chức cán bộ cần xem xét toàn diện, cả quá khứ, hiện tại và hướng phát triển, lịch sử gia đình, bản thân và quan hệ xã hội; thực hiện đầy đủ, chặt chẽ các khâu, các bước, tiếp nhận thông tin từ nhiều kênh, nhiều hướng để đối chiếu, so sánh, khẳng định mức độ đáp ứng tiêu chuẩn về phẩm chất chính trị, đạo đức và năng lực công tác cũng như các tiêu chí khác về tuổi đời, thời gian công tác, trình độ đào tạo… và những hạn chế, khuyết điểm của từng nhân sự cán bộ. Làm được như vậy sẽ phát hiện và loại bỏ được những cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, hạn chế về năng lực, nhất là những cán bộ tham nhũng, biến chất, tham vọng quyền lực khi giới thiệu bầu vào cơ quan lãnh đạo các cấp của Đảng.
Bên cạnh đó, cần dựa vào dân, có cơ chế động viên và phát huy vai trò của nhân dân tham gia tích cực vào công tác nhân sự đại hội đảng các cấp. Đảng ta là đảng cầm quyền, lãnh đạo mọi mặt đời sống xã hội, do đó, công việc của Đảng cũng chính là công việc của dân. Việc nhân dân tham gia ý kiến vào công tác nhân sự của Đảng là đương nhiên, cần làm. Thực tiễn khẳng định, dựa vào nhân dân, lắng nghe ý kiến đóng góp, thông tin nhân dân cung cấp giúp cấp ủy, người đứng đầu, cơ quan tổ chức cán bộ hiểu rõ cán bộ, tìm được cán bộ có đức, có tài để trọng dụng; đồng thời, phát hiện được cán bộ thoái hóa biến chất, tham nhũng, tiêu cực để loại bỏ ra khỏi đội ngũ.
Các cấp ủy, người đứng đầu và cơ quan tổ chức cán bộ cần bằng nhiều phương cách cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin nhân sự cán bộ và cách thức tham gia ý kiến của nhân dân. Cần có cơ chế khuyến khích nhân dân tham gia công tác nhân sự, nhất là có quy chế cung cấp thông tin về cán bộ, người thân của cán bộ tham nhũng, tiêu cực, thoái hóa biến chất. Đồng thời, cần có cơ chế và những biện pháp đủ mạnh để bảo vệ quần chúng nhân dân dũng cảm cung cấp thông tin về cán bộ tham nhũng, tiêu cực, thoái hóa biến chất đang cố tình che giấu, tránh sự phát hiện của tổ chức.
Võ Huy
