Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay, việc xây dựng nền tảng tư tưởng vững chắc cho đoàn viên thanh niên có ý nghĩa chiến lược, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của đất nước. Nền tảng tư tưởng không chỉ là kim chỉ nam cho hành động mà còn là cốt lõi hình thành bản lĩnh chính trị, đạo đức, lối sống và lý tưởng của thế hệ trẻ. Đối với tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động. Đây là hệ thống lý luận khoa học và cách mạng, giúp thanh niên hiểu rõ quy luật phát triển của xã hội, xác định đúng đắn vai trò và trách nhiệm của bản thân đối với đất nước.
Tư tưởng Hồ Chí Minh, với những giá trị về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, cần – kiệm – liêm – chính, chí công vô tư, là kim chỉ nam để đoàn viên tu dưỡng đạo đức, rèn luyện lối sống, và xây dựng lý tưởng cách mạng. Trong thời đại toàn cầu hóa, nhiều trào lưu tư tưởng, quan điểm sống du nhập vào Việt Nam, tạo ra cả cơ hội và thách thức. Trước thực tế đó, nền tảng tư tưởng của đoàn viên thanh niên phải được xây dựng trên cơ sở lý tưởng sống vì cộng đồng, vì Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, đồng thời phát huy tinh thần trách nhiệm, khát vọng cống hiến, ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Một bộ phận thanh niên ngày nay đã thể hiện được bản lĩnh chính trị vững vàng, biết chọn lọc thông tin, giữ vững lập trường trước những luận điệu sai trái, thù địch. Tuy nhiên, vẫn còn không ít thanh niên thiếu hiểu biết chính trị, dễ bị lôi kéo bởi những tư tưởng lệch lạc. Do đó, việc giáo dục lý luận chính trị, nâng cao nhận thức cho đoàn viên thanh niên cần được quan tâm đúng mức, kết hợp giữa học tập lý luận với thực tiễn sinh động.
Trong thời đại chuyển đổi số, tư duy sáng tạo, đổi mới, tinh thần khởi nghiệp, làm chủ khoa học – công nghệ cũng là một phần trong nền tảng tư tưởng hiện đại của thanh niên. Đây không phải là mâu thuẫn với nền tảng tư tưởng truyền thống, mà là sự kế thừa, phát triển phù hợp với yêu cầu của thời đại mới.
Tổ chức Đoàn cần tiếp tục là lực lượng tiên phong trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên. Việc đổi mới hình thức tuyên truyền, giáo dục, gắn với thực tiễn đời sống sẽ giúp tư tưởng cách mạng đến gần hơn với thanh niên, tạo ra sức lan tỏa tích cực trong xã hội. Nền tảng tư tưởng của đoàn viên thanh niên hiện nay là sự kết hợp hài hòa giữa chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với tinh thần đổi mới, sáng tạo, và khát vọng phát triển đất nước. Việc xây dựng nền tảng tư tưởng vững chắc cho thanh niên chính là cách tạo dựng tương lai bền vững cho dân tộc. Mỗi đoàn viên cần không ngừng học tập, rèn luyện để trở thành người công dân ưu tú, đóng góp thiết thực cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thời gian qua, các tổ chức thanh niên Việt Nam đã có nhiều hoạt động đấu tranh, phản bác quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ chế độ. Các cơ quan quản lý nhà nước về thanh niên đã tăng cường quản lý và định hướng thông tin, quyết liệt chặn, lọc các thông tin xấu, độc trên internet, mạng xã hội; ngăn chặn kịp thời các chiến dịch kích động biểu tình, bạo loạn, sử dụng internet, mạng xã hội để tung tin gây mất ổn định an ninh quốc gia.
Công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức trong thanh niên được quan tâm với nhiều hình thức đa dạng như: các cuộc thi Olympic các môn khoa học Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các chương trình cập nhật kiến thức, đổi mới, nâng cao chất lượng giảng dạy các môn lý luận chính trị; các chương trình thông tin, thời sự… cho thanh niên. Công tác chính trị, tư tưởng của Đảng trong các tổ chức thanh niên có nhiều đổi mới, góp phần quan trọng vào việc nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy, thống nhất tư tưởng trên những vấn đề cơ bản của công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…
Nhìn chung, công tác đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch của các tổ chức thanh niên đã đạt được một số kết quả quan trọng, khẳng định vai trò chủ đạo của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng trong văn hóa dân tộc; góp phần quan trọng vào những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử của hơn 35 năm đổi mới.
Tuy nhiên, trình độ nhận thức về chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong đa số thanh niên vẫn còn những bất cập, hạn chế; nhận thức về âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch chưa đầy đủ, sâu sắc. Việc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong các tổ chức thanh niên chưa thường xuyên, liên tục, còn bị động theo tình huống; việc cung cấp thông tin chính thống cho thanh niên chưa kịp thời, chưa đầy đủ; nhiều bài viết đấu tranh, phản bác chưa đủ sức thuyết phục về khoa học, lý luận, thiếu sức chiến đấu. Trình độ khai thác, sử dụng công nghệ thông tin của không ít tổ chức thanh niên còn bất cập, lúng túng, nhất là sử dụng công nghệ cao trong đấu tranh trên không gian mạng. Công tác giảng dạy, học tập lý luận chính trị, tổng kết thực tiễn đấu tranh, phản bác trong các tổ chức thanh niên chưa được chú trọng thường xuyên. Nội dung giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng về mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng, chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các tổ chức thanh niên còn chậm đổi mới, thiếu sinh động, kém hiệu quả. Chưa có bộ phận chuyên sâu trong tổ chức thanh niên có trình độ lý luận chính trị, kỹ năng, kinh nghiệm sử dụng công nghệ cao trên mạng internet để chủ động đấu tranh, phản bác bằng những hình thức, phương pháp, nội dung phù hợp. Công tác kiểm tra, xử lý kỷ luật phát ngôn của thanh niên còn bị xem nhẹ, nhiều sai phạm lớn chậm được phát hiện xử lý…
Ngoài nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan của hạn chế, bất cập nêu trên xuất phát từ nhận thức lơ là, coi nhẹ của không ít cấp ủy, chính quyền, đoàn thể. Việc học tập lý luận chính trị ở nhiều tổ chức thanh niên thiếu nghiêm túc, chỉ nhằm hợp thức hóa, theo phong trào. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức lực lượng chưa tập trung, thiếu thống nhất; thiếu tính chuyên nghiệp, kỹ năng, kinh nghiệm và trình độ sử dụng công nghệ…
Võ Huy
