Trong bối cảnh toàn cầu hóa, chuyển đổi số nhanh chóng và những biến động xã hội – kinh tế, thế hệ thanh niên ngày nay đang phải đối mặt với hàng loạt thách thức mang tính đa chiều, vừa hiện đại, vừa phức tạp. Những áp lực này không chỉ ảnh hưởng đến hành trình lập thân, lập nghiệp, mà còn tác động sâu sắc đến tâm lý, bản sắc văn hóa và ý thức công dân của giới trẻ.
Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là khoảng cách giữa đào tạo và thực tiễn lao động. Mặc dù tỷ lệ thanh niên có trình độ học vấn cao ngày càng tăng, nhưng tỷ lệ thất nghiệp trong nhóm tuổi 18-30 vẫn ở mức đáng lo ngại. Trong khi đó, nhiều bạn trẻ lại đối diện với sự cạnh tranh gay gắt, yêu cầu ngày càng cao về kỹ năng mềm, ngoại ngữ, công nghệ và khả năng thích ứng trong môi trường làm việc số hóa.
Sự giao thoa văn hóa trong thời đại mạng xã hội vừa mang lại cơ hội mở rộng tri thức, nhưng cũng khiến nhiều bạn trẻ mất phương hướng trong việc xác định bản sắc cá nhân. Trào lưu “sống ảo”, chạy theo hình mẫu lý tưởng trên mạng xã hội khiến không ít thanh niên rơi vào khủng hoảng tâm lý, cảm giác tự ti, trống rỗng và thiếu tự tin trong cuộc sống thực.
Tình trạng trầm cảm, lo âu và stress ở giới trẻ ngày càng trở nên phổ biến, nhưng lại chưa được nhìn nhận và hỗ trợ đúng mức. Nhiều bạn trẻ không biết cách tìm kiếm sự giúp đỡ hoặc vẫn e ngại vì định kiến xã hội. Thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc và sự đồng hành tâm lý từ gia đình, nhà trường khiến các vấn đề tâm lý ở thanh niên ngày càng nghiêm trọng.
Biến đổi khí hậu, xung đột địa chính trị, đại dịch và những rủi ro kinh tế toàn cầu cũng đang tạo nên những “chấn động” không nhỏ đến tâm thế và lựa chọn tương lai của thanh niên. Các bạn trẻ ngày nay không chỉ sống cho bản thân, mà còn phải gánh vác trách nhiệm công dân toàn cầu – một vai trò đầy thử thách, đòi hỏi sự tỉnh táo, tri thức và bản lĩnh.
Tuy đối mặt với nhiều thách thức, nhưng thanh niên cũng đang nắm giữ rất nhiều cơ hội. Với sự bùng nổ công nghệ, nền tảng khởi nghiệp, học tập suốt đời và kết nối quốc tế, thế hệ trẻ có thể trở thành lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển bền vững. Tuy nhiên, điều này cần sự đầu tư đúng hướng từ các chính sách công, vai trò đồng hành từ gia đình, nhà trường và đặc biệt là khả năng tự trang bị của mỗi thanh niên.
Công Trí